دولت فدرال کانادا با تصمیمی ناگهانی و غیرمنتظره، از توقف پذیرش درخواستهای جدید برای دو برنامه کلیدی مهاجرت اقتصادی خبر داد؛ اقدامی که واکنشهای گستردهای در میان متقاضیان مهاجرت و فعالان اقتصادی برانگیخته است. طبق اطلاعیه رسمی اداره مهاجرت، پناهندگی و شهروندی کانادا (IRCC)، این محدودیتها شامل تعلیق برنامه ویزای استارتاپ از ابتدای ژانویه و توقف فوری برنامههای آزمایشی «کارکنان مراقبت در منزل» میشود.
این تصمیم ناگهانی بخشی از استراتژی جدید دولت اتاوا برای ساماندهی وضعیت مهاجرت عنوان شده است. هدف اصلی دولت، مدیریت انباشت پروندههای قدیمی و کاهش تعداد ورودیهای جدید مهاجران اعلام شده است. اداره مهاجرت در بیانیه خود تأکید کرده است که ویزای استارتاپ کانادا تا پیش از این، تنها مسیر تجاری فدرال محسوب میشد و توقف آن، همراه با تعلیق برنامههای پرستاری، ضربه شدیدی به برنامهریزیهای بلندمدت متقاضیان وارد کرده است. این وضعیت باعث ایجاد نگرانی و بلاتکلیفی گسترده در میان کارشناسان و متقاضیان شده است.
یکی از حوزههایی که بیشترین آسیب را از این تصمیم متحمل شده، خدمات مراقبتی است. توقف ناگهانی پذیرش مهاجران در بخش «مراقبان خانگی» انتقادات بسیاری را برانگیخته است. لو یانسن دانگزالان، وکیل برجسته مهاجرت، لغو این برنامه را که ستون فقرات سیستم مراقبت از سالمندان و کودکان کانادا بود، یک اشتباه بزرگ خوانده و هشدار داده است که با ادامه این روند، احتمال توقف سایر برنامههای مهاجرتی نیز وجود دارد.
در مقابل، اداره مهاجرت دلیل اصلی تعلیق موقت ویزای استارتاپ و کارکنان مراقبتی را حجم بسیار بالای تقاضا اعلام کرده است؛ تقاضایی که فراتر از ظرفیت سیستم بود و باعث طولانی شدن زمان رسیدگی به پروندهها شد. آمارها نشان میدهد ظرفیت پذیرش سال ۲۰۲۵ تنها ۵۲۰۰ پرونده بود، اما درخواستها بسیار بیشتر بود. دولت برای جلوگیری از بحران، چارهای جز مسدود کردن ورودیهای جدید نداشت. برنامه ویزای استارتاپ که از سال ۲۰۱۳ با هدف جذب کارآفرینان خلاق و ایدههای نوآورانه راهاندازی شد، اکنون با چالشهای بزرگی روبهرو شده است. فلسفه این برنامه، حمایت از کسبوکارهای نوپا و ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی بود. استیون گرین، وکیل مهاجرت در تورنتو، هشدار میدهد که تعلیق ویزای استارتاپ باعث میشود کانادا میدان رقابت را به سایر کشورها واگذار کند و سرمایهها و استعدادها جذب رقبای خارجی شوند.
تغییرات اخیر تنها به توقف اقامت دائم محدود نمیشود؛ بلکه صدور مجوز کار برای متقاضیان جدید نیز متوقف شده و تنها افرادی که در خاک کانادا هستند و قصد تمدید مجوز دارند، مستثنی شدهاند. این اقدامات نشاندهنده تغییر سیاست کانادا از جذب حداکثری استعدادها به کنترل شدید ورودیهاست.
دولت کانادا توقفهای اخیر را بخشی از استراتژی کلان خود برای مدیریت استعدادها و پایدارسازی سطح مهاجرت میداند و وعده داده است با طرحهایی مانند جذب ۱۰۰۰ محقق برجسته در بودجه ۲۰۲۵ و مسیر سریع برای دارندگان ویزای H-1B آمریکا، خلأ ایجاد شده را پر کند. با این حال، منتقدان از نبود جایگزینهای عملی گلایه دارند و اعتقاد دارند توقف ویزای استارتاپ و مراقبان خانگی، بدون ارائه برنامه جایگزین، مشکلات زیادی ایجاد کرده است.
آمارها نشان میدهد سیستم مهاجرتی کانادا با صف ۱۷,۹۱۹ پرونده و زمان انتظار ۵۲ ماهه مواجه است و ظرفیتها تا ۸۰ درصد کاهش یافته است. هدف دولت از این اقدام، پاکسازی صف طولانی و ایجاد سیستم چابکتر در آینده عنوان شده است. در نهایت، پیام دولت روشن است: دوران «پذیرش حداکثری» به پایان رسیده و اکنون مدیریت منابع و توان زیرساختها بر تعداد مهاجران ارجحیت دارد.
