کارنامه بازیگری آتیلا پسیانی

آتیلا پسیانی بازیگری که از ابتدای دهه ۱۳۶۰ شناخته شد، بیش از ۲۰۰ فیلم، سریال، تله فیلم، تله تئاتر و برنامه تلویزیونی و نمایش در کارنامه خود ثبت کرده است.

این تعداد در میان بازیگران هم سن و سال پسیانی بی‌سابقه و در تاریخ بازیگری ایران کم‌سابقه است، او چهره منعطفی بود که می‌توانست در قالب‌های گوناگون نقش ایفا کند و دیگر آنکه وی با طیف متنوعی از سینماگران همکاری کرد. او ایده های ایدئولوژیک نداشت و به همین دلیل به فاصله کوتاهی از بازی در فیلم مسافران بهرام بیضایی، در فیلم روز شیطان بازی کرد که به سفارش نهادهای امنیتی توسط بهروز افخمی ساخته شد.

او همچنین در چند فیلم رسول ملاقلی‌پور، یکی از مهم‌ترین کارگردانان سینمای موسوم به دفاع مقدس بازی کرد.

پسیانی همچنین یکی از بازیگران ثابت فیلم‌های عامه پسندی بود که حسین فرحبخش در مقام تهیه‌کننده یا کارگردان تولید می‌کرد، و از دهه ۱۳۸۰ به بعد حضورش در کمدی‌ها و ملودرام‌های تجاری پررنگ شد.

او در تعدادی از مهم‌ترین آثار سینمایی ایران از جمله دو زن و نیمه پنهان هردو ساخته تهمینه میلانی، آب و آتش و شام آخر هردو به کارگردانی فریدون جیرانی، نسل سوخته ساخته رسول ملاقلی‌پور و آواز قو به کارگردانی سعید اسدی در فاصله سال‌های ۷۶ تا ۸۰ و در فضای آزادی موقت فیلمسازان بازی کرد، آثاری که یک دهه بعد امکان ساخت آنها محال به نظر می‌رسید.

او در تلویزیون نیز با افراد متفاوتی کار کرد، از کمدی‌های محله بروبیا و محله بهداشت تا سریال جنگی سیمرغ و ملودرام گم‌گشته و سریال‌های مهم‌تری مانند اولین شب آرامش و زیر تیغ.

اما پسیانی در تئاتر یکی از مهم‌ترین بازیگران و کارگردانان هنر نمایش بعد از انقلاب بود اما سلیقه‌ای کاملا متفاوت داشت.

او در روندی کاملا متضاد با کارنامه سینمایی‌اش، یکی از پرچمداران تئاتر تجربی باقی ماند و این روند را به عنوان کارگردان تا دهه ۱۳۹۰ ادامه داد. و شاید بخشی از پرکاری‌اش در سینما و تلویزیون به این دلیل بود که بتواند در تئاتر با خیال راحت علایق واقعی خود را پی بگیرد.

به جز دو فرزندش ستاره و خسرو، که وارد عرصه بازیگری شدند، تعدادی از مهم‌ترین کارگردانان و بازیگران تئاتر دو دهه اخیر از شاگردان او بودند و برخی از آنها به چهره‌های سرشناس سینما و تلویزیون نیز تبدیل شدند.

برای پسیانی کوتاهی و بلندی یا مثبت و منفی بودن نقش مهم نبود و از این که با لحظه‌های تیره و تار هراس‌انگیز و شخصیت‌های به‌شدت منفی، در حافظه تماشاگر باقی بماند، ابایی نداشت و راز موفقیتش آن بود که هنگام تماشای او در قالب شخصیت‌های شیطانی و منفی، قانع‌کننده به نظر می‌رسید.

افسوس بزرگ درباره این بازیگر، بیماری طولانی وی بود که باعث شد در سال‌های اخیر کناره بگیرد و در نهایت مرگ زودهنگامش اجازه نداد سال‌های بیشتری فعالیت کند و به خاطرات تماشاگران بیفزاید.

مجموعه ویژگی‌های کارنامه پربار او را می‌توان در تصاویر مراسم تشییع او دید. حضور پرتعداد چهره‌هایی که در موقعیت‌های مشابه نمی‌توانند یا نمی‌خواهند کنار هم جمع شوند، اما نام آتیلا پسیانی همه آنها را برای وداع با یکی از چهره های سینما و تئاتر چهار دهه اخیر ایران گرد هم آورده بود.